Negen dagen Sesshin

Negen dagen zonder internet, schrijven of lezen: vandaag begint Diana aan de sesshin.
Sesshin (retraîte) is een meerdaagse zen-activiteit van bijvoorbeeld een weekend, vijf of tien dagen, waarbij gedurende de dag een aantal meditatiesessies gehouden worden. De traditionele vormen van de zentraining worden in acht genomen: de stilte, zazen (zitmeditatie), kinhin (loopmeditatie), het zingen van sutra’s (Boeddhistische teksten), teisho’s (dharma-toespraken*, lezingen) en dokusan (het privé-gesprek met de leraar).
Over negen dagen een verslag in dit blog.

Voor Zenpeacemakers schreef Diana de bijdrage ‘Vrouwen’: “Tijdens een van de ceremonies buigen we voor al die vrouwen die belangrijk zijn geweest maar geen erkenning hebben gevonden in de geschiedenis…” Na plaatsing van dit artikel verschijnt het ook in dit blog.

Fred Vos
beheerder deduif.net

*) In een ‘Dharma Talk’ brengt een leraar een stukje van zijn (of haar) ideeën van de leer van de Boeddha naar zijn gehoor. Vaak als onderdeel van een meditatie-retraîte.


Op 29 maart vertrok Diana Vernooij voor twee maanden naar de Verenigde Staten. Gedurende zeven weken verblijft zij in het Upaya Zencentre in Santa Fe. Diana volgt drie weken zenretraite en aansluitend een training ‘Being with Dying’, olv. Joan Halifax. Vanuit haar verblijfplaats doet zij verslag van haar leerervaringen.


Lees ook: Een zenweekend koans | Dokusan, het onderhoud met de leraar | Vrouwen: persoonlijk verslag uit Upaya | Seider, volle maan en zenSesshin II – Na twee weken ‘personal practise’Gronding helpt om te voelen en te laten gaan |


Seider, volle maan en zen

Seider in het Upaya Zencentre in Santa Fe

De leraar, Norman Fischer, is van huis uit Joods, zoals zo heel veel zenleraren in de VS. En de Seideravond is hem dierbaar. Rechts Diana Vernooij.

Lange tafels aan elkaar gekoppeld, gedekt in de serre. We hebben de Full Moon ceremonie gehouden in de zendo. Het is volle maan en iedere maand is er dan een ceremonie van zuivering en hernieuwing van geloften en voornemens. Vandaag wordt er aansluitend Seider gevierd. Dat is niet gebruikelijk maar de leraar, Norman Fischer, is van huis uit Joods, zoals zo heel veel zenleraren in de VS. En de Seideravond is hem dierbaar.

Ik ben blij verrast. Ik dacht de hele paastijd over te slaan hier in zencentrum Upaya in Santa Fé, New Mexico. Boeddhisten vieren geen Pasen. Maar zie, ook hier interreligiositeit.
We zitten midden in een drieweekse lente-retraite. Gisteren was de eerste seideravond van het Joodse Passover, de tijd voor Pasen. Gisteren hebben de kloosterlingen een maaltijd gekookt voor 125 daklozen in deze rijke stad (dit is nog maar een klein deel van het werkelijk schrikbarende aantal daklozen dat je hier treft). Dat was de eerste Seideravond. Vanavond de tweede Seideravond, die vieren we onderling. Ik ben helemaal blij. Ik mis mijn eigen traditie, het Seidermaal in De Duif en nu krijg ik het op een presenteerblaadje aangereikt.

Seider in het Upaya Zencentre in Santa Fe

Norman vertelt over de herkomst van het feest en over de betekenis van alle gebruikte etenswaren. Het belangrijkste is de matze, het ongerezen brood, om het pure in ons te voeden, nadat alle etenswaren waar mogelijk gist in verwerkt is verwijderd zijn uit huis.

De leraar houdt zijn pet op en vertelt van de Seideravond. Hij vertelt over de herkomst van het feest: de uittocht van de Joden uit Egypte, land van slavernij en benauwenis. Als zenleerlingen kennen we dat, wij mediteren hier ook om de benauwenis achter te laten, alle verleidingen van de slavernij, en om de vrijheid te vieren.
Dan vertelt hij over de betekenis van alle gebruikte etenswaren. Het belangrijkste is de matze, het ongerezen brood, om het pure in ons te voeden nadat alle etenswaren waar mogelijk gist in verwerkt is verwijderd zijn uit huis. Het lijkt op onze Full Moon-ceremonie waar we onszelf gereinigd hebben voor we eten met elkaar. De wijn, hier druivensap, om te toosten op het leven. De bittere mierikswortel die gemengd wordt met het zoete, zoals dat ook in het leven het geval is. Lamsbouten, die in dit vegetarische klooster verbeeld worden door rode bietjes, vanwege het lamsbloed aan de deurposten die de engel des doods deed voorbijgaan. Omdat er altijd iets opgeofferd moet worden voor de vrijheid.

Seider in het Upaya Zencentre in Santa Fe

We luisteren naar het verhaal van het joodse ritueel, naar de joodse gebeden. We zingen joodse liederen, we eten, drinken en toosten.

We luisteren naar het verhaal van het joodse ritueel, naar de joodse gebeden. We zingen joodse liederen (er blijken heel wat joodse zenleerlingen te zijn!), we eten, drinken, toosten. Én, geheel in lijn zoals we dat in De Duif ook kennen, bespreken we met elkaar een vraag. Hier is de vraag wat ons tegenhoudt om vrij te worden, en wat het is dat ons vrijmaakt. Het gesprek eindigt met dat je gesprekspartner jou een confronterende vraag stelt.

Als ik vertel over mijn leven krijg ik de vraag of ik niet datgene waar ik goed in ben en wat inmiddels mijn comfortzone is geworden moet loslaten voor datgene waar ik een passie voor voel. Hmm, een duizelingwekkende vraag. Daar ga ik de komende tijd maar eens op mediteren.

Diana Vernooij

Op 29 maart vertrok Diana Vernooij voor twee maanden naar de Verenigde Staten. Gedurende zeven weken verblijft zij in het Upaya Zencentre in Santa Fe. Diana volgt drie weken zenretraite en aansluitend een training ‘Being with Dying’, olv. Joan Halifax. Vanuit haar verblijfplaats doet zij verslag van haar leerervaringen.


Lees ook: Een zenweekend koans | Dokusan, het onderhoud met de leraar | Negen dagen Sesshin | Vrouwen: persoonlijk verslag uit Upaya | Sesshin II – Na twee weken ‘personal practise’Gronding helpt om te voelen en te laten gaan |


Dokusan, het onderhoud met de leraar

Dokusan - Diana Vernooij op Zenretraite - In de Zendo

De zendo is een Japanse meditatieruimte. In het Zen boeddhisme is een zendo een spirituele dojo, letterlijk “plaats van de weg”, waar de zittende meditatie wordt gepraktiseerd.

Dokusan is het onderhoud met de leraar tijdens je zenretraite. In de stilte komen alle ongemakken en spoken te voorschijn. Dat is je praktijk, en in het onderhoud stel je je vragen. Wat is je beoefening nu, wat is het belangrijkste op dit moment. Als ik erover na ga denken komt er niets. Nee, de opdracht is ermee rond te lopen, met die vraag. “Wat is de belangrijkste kwestie in mijn beoefening?” Dat wil zeggen, ik ga de stilte gebruiken om deze vraag te herhalen zonder een antwoord te zoeken. Gewoon herhalen en ontvankelijk zijn voor een antwoord, alsof het door iemand anders aan me verteld zal worden.

Dan word ik getroffen door de gesproken woorden van de Shuso bij haar installatie aan het begin van de drieweekse Ango*. “I am not ready for this, this is a too big responsability.”. Zoiets kan je formeel uitspreken, als uiting van je bereidheid om nederig te zijn. Maar Amie zegt het oprecht, zacht, vriendelijk, terwijl ze daar staat in vol ornaat, wetend dat ze de opdracht gaat accepteren. “Ik doe alles nog fout, mijn raksu zit nog steeds verkeerd.” “Dat is precies wat we nodig hebben” zegt Kathie, een leider van de Ango, “Jij helpt de sangha en de sangha helpt jou.”

Dit raakt mij. Ik moet lachen en tegelijk biggelen er tranen over mijn wangen. De vriendelijkheid waarmee zij haar twijfel onder woorden brengt is ontwapenend. Kan dat, kan je zo vriendelijk zijn tegenover je angst dat je de verantwoordelijkheid niet aankan?

In de meditatiepraktijk weet je dat al je gevoelens altijd over jezelf gaan, over je eigen overtuigingen. Als iets je raakt, onderzoek dan wat dat over jou verteld. Ik besef dat het de ontspanning is die tranen brengt, de mogelijkheid van een andere weg dan die ik altijd ging. De aanmoedigingen dat ik het kan, de ervaring dat ik het kan: die waren er altijd. Toch heb ik altijd dat gevoel dat de dingen die ik graag wil te zwaar zijn voor me. Op allerlei manieren heb ik mij in het leven daar doorheen geslagen, meestal met groot lef, in vol ornaat. Soms in gevecht met anderen die zouden denken dat ik het niet aankan, soms boos op mezelf. Soms wakker liggend en doodsangst uitstaande, en het toch doen. Vaak aangespoord door anderen ging ik de dingen aan. Ik weet hoe ik een harnas aan kan trekken en op weg kan gaan op mijn ros. Maar kan het ook zonder gevecht, zonder boosheid? Kan het in contact met anderen, zachtmoedig stuntelend? Kan ík dat ook?

Ik besef dat dit mijn beoefening is van het moment, mijn belangrijkste kwestie. Dit is de vraag die ik in dokusan ga voorleggen.

Diana Vernooij

*) Ango betekent: in rust verblijven. Die traditie gaat terug tot Shakyamuni Boeddha die jaarlijks tijdens het regenseizoen in de zomer een periode van rust invoerde: hij trok zich met zijn leerlingen terug op een afgelegen plaats om er intensief te mediteren en zijn onderricht te geven.
(Bron: http://www.zenhalle.be)

Op 29 maart vertrok Diana Vernooij voor twee maanden naar de Verenigde Staten. Gedurende zeven weken verblijft zij in het Upaya Zencentre in Santa Fe. Diana volgt drie weken zenretraite en aansluitend een training ‘Being with Dying’, olv. Joan Halifax. Vanuit haar verblijfplaats doet zij verslag van haar leerervaringen.


Lees ook: Een zenweekend koans | Negen dagen Sesshin | Vrouwen: persoonlijk verslag uit Upaya | Seider, volle maan en zenSesshin II – Na twee weken ‘personal practise’Gronding helpt om te voelen en te laten gaan |