Op mijn vrije maandag hadden wij met vrienden een uitje gepland: een uitje naar Urk. Mijn vriend is afkomstig uit Urk en wilde ons het voormalige eiland laten zien. Net een week gepensioneerd heeft hij nu tijd voor een tochie! Dus samen met de vrouwen gingen we op stap.
Van te voren mailde hij dat zijn oudste zuster ons een eerste kopje koffie aanbood en of wij dat ook wel wilden. Benieuwd als ik ben naar mensen en hun achtergrond, liet ik mij deze kans niet ontnemen. En natuurlijk zaten wij na een voorspoedige autorit met meegebrachte heerlijke taart niet alleen aan de koffie bij de grote zus.
Al rap verschenen de elektrische fietsen van nog 2 zussen op het erf. Want als je één van de jongste bent van 11 zijn er genoeg die even aan komen waaien op Urk.
Kaken op elkaar
Omdat ik nog niet helemaal de godsdienstige hoek in kon schatten van deze Urkse familie, hield ik mijn kaken op elkaar over het feit dat ik dominee ben. Ik heb als rechtgeaarde gereformeerde van geboorte ook mijn butsen opgelopen van al te rechtzinnige personen en ik was een dagje uit, incognito op Urk.
Toen de koffie op was, gingen we op stap, de eerste aanlegplaats was het Kerkje aan Zee en als kenner van kerken, viel mij weer zo’n mooie fiets op bij de deur. Ik dacht daar is volk en ja, de kerk werd schoongemaakt, met bezemen gekeerd. Want voor de kerk is er altijd zorg, veel geld en aandacht. Een prachtig klein Godshuis met hoog in het midden een beeldschoon schip opgehangen.
Toen naar het monument voor de gevallen schippers en matrozen. Je wordt er koud van hoeveel namen er op de plaquettes langs de zee staan. En kinderen nog van 10 en 12, hele gezinnen kwamen om op zee. En dan begrijp je de uitdrukking: de dominee komt voorbij. Dan werd het stil en ieder hield de adem in of hij soms aanklopte. Ik vroeg: “Wil je wel naar het kerkhof?”, want ik begreep van mijn vriend dat daar vader en moeder lagen en het kleine zusje ( van 1 ½ jaar, bleek later). Een volle begraafplaats met veel Urker familienamen.
Klederdracht en vissershistorie
Toen te lunchen aan de haven, natuurlijk aan de vis. Heerlijk klaargemaakt op Urker wijze met veel rooomboter. Omstreeks 1 uur want op Urk zijn alle winkels dicht van 1-2 uur, want dan wordt er warm gegeten. Na de middag naar het museum gevestigd in het oude raadhuis. Klederdracht en vissershistorie, bijzonder, met de verhalen van onze vriend werd alles levend. En aan het eind van de rondleiding zit er warempel een echte Urker in klederdracht in het oude vissershuisje. Die onmiddellijk de stem van mijn vriend herkent en in onvervalst Urks zich bekend maakt als een oude maat van de lagere school.
Hoe is het mogelijk, we zitten in het oude huisje en hij doet zijn levensverhaal van veel zorgen voor iedereen in het dorp en in de familie van 17 kinderen. Bij navraag blijkt hij zo gay te zijn als wat en vertelt over zijn Friese man die zomaar dood ging. Ik ben intussen bekend geworden als dominee en ga na het gesprek nog even terug om te zeggen, dat deze dominee ook een vrouw heeft. ‘Dus toch’ zegt de oude maat, hij had het al in de gaten.
Dan nog even naar de winkel van een ‘neve’ en ook daar zitten we opeens in het magazijn tussen de dozen aan de koffie. Een wereld gaat open, de familie is blij met het bezoek. De vrouw van de neef is opgegroeid bij een kinderloze tante en oom. Zoals zo veel op Urk, want er was dikwijls niet genoeg geld om zoveel monden te voeden. De neef heeft als doelgroep de mensen uit het verzorgingstehuis op Urk, wat een gouden greep blijkt, want zij kunnen bij de andere winkels niet terecht. Dan gaan we nog kousen kopen en ik kijk in de lingeriewinkel naar wat moois, maar dat is hier niet te vinden.
Familie van familie
Mijn smaak en die van de Urkers komt niet overeen. En natuurlijk komen we op straat ook nog familie van familie tegen, een oude vlam van onze vriend aan wie hij ooit nog eens gekoppeld was. Het nagesprek bij ons thuis aan tafel met een glaasje wijn, is er één van verbazing, het Urker nieuwsblad haalt het niet bij een dagje op het eiland. Je weet namelijk weer alles wat er speelt en leeft.
En wij, wij hebben het idee dat we even meegespeeld hebben in een film die’ Het leven van alledag op Urk’ heet. Leuk, hoor!
Ds.Marina
marinaslot@kpnmail.nl